Diğer yaklaşımların farklı yanlarını stratejik olarak bütünleştiren ama özgün kalan kapsayıcı bir modeldir. Şema terapi’nin bütünleştiren bir tedavi olmasından dolayı, bilişsel ve psikodinamik psikoterapi, nesne ilişkileri kuramı ve geştalt psikoterapi gibi başka psikoterapi modelleri ile ortak yanları vardır ama hiçbir modelle tümden örtüşmez.
Şema terapiye göre psikopatolojinin etiyolojisi, çocukluk döneminde karşılanmayan gelişimsel ihtiyaçların, uyum bozucu şemaların geliştirilmesine yol açmasından kaynaklanır. Uyum bozucu şemalar, kendimizle, dünyayla ve diğer insanlarla ilgili sahip olduğumuz inançları içeren psikolojik yapılardır ve bunlar giderilmemiş temel çocukluk ihtiyaçlarının, kalıtsal mizacın ve erken dönem çevrenin etkileşiminden ortaya çıkar. Şemalar, çocukluk içinden filizlenen anılar, bedensel uyarımlar, duygular ve bilişlerden oluşur ve kişinin ömrü boyunca karmaşıklaşır. Bu şemaların sıklıkla çocuklukta uyumlu bir rolü vardır. (Örneğin; hayatta kalma açıcından, istismar edici bir durumda, eğer yetişkin yerine kendilerinin kusurlu olduğuna inanırlarsa, çocuklar için daha çok umut vericidir). Yetişkinlikte her ne kadar kuvvetli bir şekilde muhafaza edilseler ve sıklıkla kişinin bilinçli farkındalığında olmasalar da, uyum bozucu şemalar hatalı, işlev bozucu ve sınırlayıcıdırlar.