Psikoloji Nedir?
Psikoloji , davranışları ve zihinsel süreçleri inceleyen bir bilim dalıdır. Bireylerin ve grupların duygu, düşünce, davranış, motive ve zihinsel süreçleri ile ilgili her türlü gözlem ve araştırmayı kendine konu alan psikoloji bilimi, bunu yaparken bilimsel yöntemi temel alır.
İnsana dair her alanda çalışma ve gözlem yapma imkanı olan psikoloji bilimi, kendi içerisinde pek çok alt alana ayrılır. Eğitim psikolojisi, sosyal psikoloji, gelişim psikolojisi, sağlık psikolojisi, deneysel psikolojisi, bilişsel psikoloji, endüstri psikolojisi gibi çeşitli uzmanlık alanları olan psikoloji biliminin en çok bilinen ve uygulamada yer alan alt dalı klinik psikojisidir.
Klinik psikoloji, duygusal, zihinsel ve davranışsal bozuklukların nedenlerini, tanı, tedavi ve koruma (önleme) yöntemlerini inceleyen ve psikoterapi yöntemleri ile soruna müdahale eden, psikolojinin uygulamalı bir alt dalıdır. Bu kapsamda, bireyin zihinsel, duygusal ve davranışsal sorunlarının değerlendirilmesi için gerekli psikometrik testlerin (kişilik, zeka, tutum, ilgi, klinik testleri gibi) uygulanması ve yorumlanması, alan ile ilgili teorik ve pratik araştırmaların yapılması da yine klinik psikoloji alanına girer.
Psikolog Kimdir?
Psikologlar, duygu, düşünce, davranış ve bilişsel süreçleri sistematik olarak inceleyen, bu alanlarda gözlem ve değerlendirmeler yapan, üniversitelerin Fen-Edebiyat Fakültesi, Psikoloji bölümlerinden 4 yıllık lisans eğitimini tamamlamış kişilerdir. Yukarıda da ifade edildiği gibi, Psikoloji biliminin pek çok alt dalı vardır. Bu alanlardan herhangi birinden yüksek lisans (uzmanlık) eğitimini tamamlamış kişilere '' Uzman Psikolog'' ünvanı verilir.
Psikoterapi Nedir?
Kökeni Yunanca'dan gelen psikoterapi kelimesi, psycho (akıl,ruh) ve therapy (tedavi, sağaltım) kelimelerinin bileşiminden türetilmiştir. Psikometri en genel anlamıyla duygusal, zihinsel ya da davranışsal bozuklukları ortadan kaldırmayı ya da azaltmayı hedefleyen tüm tekniklere ve yöntemlere verilen addır.
Psikoterapi sadece ruh ve akıl sağlığı ile ilgili bozuklukları tedavi etmeyi amaçlamaz; aynı zamanda iş, aile, okul gibi çeşitli alanlardaki yaşam güçlüklerini çözümlemeyi, psikolojik uyumu arttırmayı ve kişisel gelişime yardımcı olmayı da hedefler. Psikoterapinin hedef kitlesi sadece psikopatolojisi olan yetişkin bireyler değildir; çocuklar, ergenler, aileler, çiftler ve çeşitli gruplar da bu hizmetten yararlanabilirler. Bunu yaparken de, çeşitli yöntem ve ekollerden yararlanılır.
Psikodinamik psikoterapi, bilişsel-davranışçı terapi, varoluşçu terapi, geştalt terapisi, aile terapisi, çift terapisi, grup terapisi, EMDR gibi bir çok psikoterapi yöntemi ve okulu vardır. Bunlardan hangisinin kullanılacağı, problemin tanımı, psikoterapistin mesleki oryantasyonu ve danışanın beklentileri gibi faktörler belirler. Nitekim , araştırmalar tüm bu farklı ekol ve yöntemlerin yerinde kullanıldığı taktirde, etkin olduğunu göstermektedir. Buradaki en önemli nokta, psikoterapistin problemi iyi tanımlaması ve uygun yönteme karar verebilmesidir. Bunun için de psikoterapist, danışan ile detaylı bir öngörüşme yapmalı; danışanı psikometrik testlere ve gerektiğide ilaç tedavisi için psikiyatra yönlendirmelidir.
Sonuç olarak, psikoterapi alanında uzmanlaşmış psikologlar, herhangi bir alanda problem yaşayan ve kişisel gelişimi amaçlayan bireylere ya da gruplara tanısal ve danışmanlık alanlarında hizmet sunarlar.
Psikoterapist Kimdir?
Psikoterapistler , psikoterapi eğitimini tamamlamış ruh sağlığı uzmanlarıdır. Psikoterapist , danışanın şikayetine göre gerekli tanısal yöntemleri kullanır (psikometrik testler, klinik tanı kriterleri vs). Bunun için gerekli yönlendirmeleri yapar ve uygun psikoterapötik yaklaşımı belirler ve sunar. Yukarıda da belirtildiği üzere, pek çok psikoterapi ekolü ve yöntemi vardır. Psikoterapist bunlardan kendi eğitimine ve danışanın şikayet ve beklentilerine göre uygun olanını seçer ve bu yönde tedavi ve gelişim planları yapar. Psikoterapist genellikle kliniklerde, danışmanlık merkezlerinde ve hastanelerde çalışırlar.
Psikiyatri Nedir?
Psikiyatride, genelde ruh sağlığı hastalıklarına tıbbi bir bakış açısıyla yaklaşılır ve sıkıntıları azaltmak için biyolojik yöntemler esas alınır. Tıbbi yaklaşım, belirtileri '' hastalığın '' birer işareti olarak görür ve bu işaretin ortadan kaldırılmasını hedefler. Dolayısıyla psikiyatrik hastalıkların sınıflandırılması, tanı ve tedavi planlamaları, psikiyatrinin birincil ilgi alanına girer. Psikiyatrik bozuklukların tedavisinde hastalığın özelliklerine göre tedavide ilaç tedavisi, EKT (elektrokonvülsif tedavi) gibi farklı yöntemler kullanılır. Bu yöntemler ancak psikiyatrı ihtisasını tamamlamış kişiler tarafından kullanılabilir.
Psikiyatri bilimi de psikoloji bilimi gibi duygu, düşünce, davranış ve zihinsel süreçleri inceler. Ancak yöntem olarak, biyolojik yaklaşımları, ilaç tedavisi ön planda tutar. Nitekim psikoloji bir sosyal bilim, psikiyatri ise tıp biliminin bir uzmanlık alanıdır.
Psikiyatr Kimdir?
Psikiyatrlar , tıp fakültelerinden mezun olup, Psikiyatri ihtisasını tamamlamış tıp doktorlarıdr. Psikiyatrlar, duygu, düşünce, davranış ve zihinsel süreçlerle ilgili hastalıkların tanısını (birincil tanı, ayrıca tanı, eş tanı) tıbbi bir yaklaşımla ele alarak değerlendirir ve gerekli tedavi planını yapar. Bu tedavi planını yaparken, ilaç, EKG gibi yöntemleri kullanabilir ve gerektiğinde psikometrik test uygulaması, hastaneye yatış (hospitalizasyon), konsültasyon gibi gerekli yönlendirmeleri yapar. Psikoterapi eğitimi almış olan psikiyatrlar psikoterapi de yapabilirler.
Ortak Çalışma Alanları:
Psikiyatrlar ve psikologlar işbirliği içerisinde, hastanelerde, kliniklerde, danışmanlık merkezlerinde, danışmanların tanı (psikiyatrik ve psikometrik değerlendirme) ve psikolojik tedavi süreçlerinde işbirliği yapabilirler.