Bilgi ve İletişim Hattı 0332 265 35 43
Makaleler

SOSYAL FOBİ

Kan, örümcek veya fare görmek, iğne olmak, insanlarla tanışmak, topluluk önünde konuşmak, yüksekte veya dar alanda bulunmak gibi yaygın korkular, çok yoğun korkulara dönüştüğü zaman fobi olarak adlandırılır. Fobi, nesne veya durumun oluşturduğu tehlikeyle orantısız olan, yoğun, aşırı ve mantık dışı bir korku ile karakterize edilen bir kaygı bozukluğudur. Beraberinde yüksek fizyolojik uyarıma yol açan bu yoğun korku yüzünden kişi, korku olayından kaçınmak için elinden geleni yapar. Eğer korkulan olaydan kaçılamıyorsa kişi yoğun kaygı hisseder. Fobi sahibi bireylerin birçoğu fobi başlangıcını belli travmatik olaylara bağlayabildiği için, birçok fobi koşullanma veya bir şey karşısında korku gösteren başka bir kişinin gözlenmesi yoluyla öğrenilmiştir. Ancak, fobi sahibi kişilerin bir kısmı da, fobinin başlangıç sebebini hatırlayamadığı için fobilerin başka sebepleri de olabilir. Sosyal fobi, özgül fobi ve agorafobi en yaygın fobilerdendir. Bu fobiler ortaya çıktıktan sonra oldukça kalıcı hale gelir ve tedavi edilmediği takdirde yıllarca devam edebilir.

SOSYAL FOBİ (SOSYAL ANKSİYETE BOZUKLUĞU)

Sosyal fobi, sosyal ortamlarda bir şey yapmaya karşı duyulan mantık dışı, belirgin ve sürekli korku ile karakterize edilir. Bireyler küçük düşmekten korkar. Korkulan bir durum yaklaşırken (toplum içinde konuşma, yabancılarla konuşma, toplum içinde yemek yeme, vb.) kaygı artar ve mide bulantısı, terleme ve başka fizyolojik uyarılma işaretleri gibi belirgin bedensel sıkıntılara sebep olabilir. Sosyal fobi sahibi kişi; korkusunun aşırı ve mantık dışı olduğunun farkında olmasına rağmen, durumdan kaçınmak dışında bununla nasıl başa çıkamayacağını bilemez. Kaçındığı takdirde de fobisi pekişir ve kısır döngüye girer. Sosyal fobinin DSM-4 tanı kriterleri şu şekildedir:

  1. Tanımadık insanlarla karşılaştığı ya da başkalarının gözünün üzerinde olabileceği, bir ya da birden fazla toplumsal ya da bir eylemi gerçekleştirdiği durumdan belirgin ve sürekli bir korku duyma. Kişi, küçük duruma düşeceği ya da utanç duyacağı bir biçimde davranacağından korkar (ya da anksiyete belirtileri gösterir). Çocuklarda, tanıdık kişilerle yaşına uygun toplumsal ilişkilere girebilme becerisi olmalı ve anksiyete, sadece erişkinlerle olan etkileşimlerinde değil, yaşıtlarıyla karşılaştığı ortamlarda da ortaya çıkmalıdır.
  2. Korkulan toplumsal durumla karşılaşma hemen her zaman anksiyete doğurur, bu da duruma bağlı ya da durumsal olarak yakınlık gösterilen bir Panik Atağı biçimini alabilir. Çocuklarda anksiyete, ağlama, huysuzluk gösterme, donakalma ya da tanıdık olmayan insanların olduğu toplumsal durumlardan uzak durma olarak dışa vurulabilir.
  3. Kişi korkusunun aşırı ya da anlamsız olduğunu bilir. Çocuklarda bu özellik bulunmayabilir.
  4. Korkulan toplumsal ya da bir eylemin gerçekleştirildiği durumlardan kaçınılır ya da yoğun anksiyete ya da sıkıntıyla bunlara katlanır.
  5. Kaçınma, anksiyöz beklenti ya da korkulan toplumsal ya da bir eylemin gerçekleştirildiği durumlarda sıkıntı duyma, kişinin olağan günlük işlerini, mesleki (ya da eğitimle ilgili)işlevselliğini, toplumsal etkinliklerini ya da ilişkilerini bozar ya da fobi olacağına ilişkin belirgin bir sıkıntı vardır.
  6. 18 yaşının altındaki kişilerde süresi en az altı aydır.
  7. Korku ya da kaçınma bir maddenin (örneğin, kötüye kullanılabilen bir ilaç, tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir ve başka bir mental bozuklukla daha iyi açıklanamaz
  8. Genel tıbbi bir durum ya da başka bir mental bozukluk varsa bile A tanı ölçütünde sözü edilen korku bununla ilişkisizdir, örneğin korku, kekemelik, Parkinson hastalığındaki titreme ya da Anoreksiya Nervoza ya da Bulimia Nervozadaki yemek yeme davranışı ile ilişkili değildir.

FOBİLERİN TEDAVİSİ

Çoğu fobi terapi yardımı olmadan geçmez, fobilerin tedavisinde psikoterapi veya hem ilaç hem de psikoterapinin birlikteliğinden oluşan tedavi yöntemleri uygulanarak fobilerle başa çıkılabilmektedir.

Hızlı İletişim
Numaranızı Bırakın,
Sizi Arayalım
Gizle