DEPRESYON

Depresyon büyük bir üzüntü, endişe, suçluluk, değersiz hissetme, başkalarından uzaklaşma, karamsarlık, uyku, iştah, cinsel istek kaybı ya da her zamanki faaliyetlere karşı ilgisizlikle belirginleşen duygudurumudur. Duyguları, düşünceleri ve davranışları olumsuz yönde etkiler. Tedavi edilmediği takdirde aylar, yıllar, bazen de ömür boyu sürebilir. Hepimiz zaman zaman bu duyguları hissedebiliriz, aynı şekilde yaşamımızda büyük ihtimalle hüzün yaratan, ancak depresyon tanısını gerektirmeyecek birçok olay yaşarız. Depresyon geçici üzüntü, melankoli ya da yas değildir. Depresyon genellikle bu üç duygu durumuyla karıştırılır, özellikle de geçici üzüntü ile. Depresyon, sıklıkla panik atak, madde bağımlılığı, cinsel işlev bozukluğu ve kişilik bozukluğu gibi başka psikolojik sorunlarla da ilişkilidir.

DEPRESYONDA OLAN KİŞİLER…

Depresyonda olan kişi için odaklanmak ve dikkat toplamak çok yorucu bir çabadır. Okuduklarını ve başkalarının onlara söylediklerini anlamazlar. Karşılıklı konuşma bir yüktür; yavaş ve uzun duraksamalarla, az sözcük kullanarak ve monoton bir sesle konuşurlar. Birçoğu yalnız kalmak ve konuşmak istememeyi tercih eder. Bazıları ise ajitedir ve yerinde duramazlar; manik belirtiler gösterirler. Depresyonda olan kişiler bir problemle karşılaştıkları zaman hiçbir çözüm akıllarına gelmez. Kendilerine yönelik suçlamalarda bulunurlar. Kişisel hijyen ve görünüşlerini ihmal ederler. Fiziksel temeli olmayan çeşitli ağrı ve sancılardan yakınırlar. Çoğu zaman, tamamen keyifsiz, umutsuz, inisiyatiften yoksun olarak endişeli, kaygılı ve umutsuz olabilirler. Yaşam boyunca depresyonun belirti ve işaretlerinde farklılıklar görülür. Çocuklarda depresyon genellikle baş ağrısı, mide ağrısı gibi bedensel yakınmalar şeklinde gözlenirken; ileri yaştaki yetişkinlerde dikkatin kolay dağılması ve bellek kaybı ile kendini gösterir. Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), “Duygudurum Bozuklukları”nı “depresif bozukluklar”, “iki uçlu (bipolar, manik-depresif) bozukluklar” ve “diğer duygudurum bozuklukları” olarak sınıflandırılır. DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) göre aşağıdaki 9 belirtiden en az 5’inin hemen her gün 2 haftalık süre içinde gösterirse major depresyon tanısı konur. Bu belirtilerden en az beşinden biri mutlaka depresif mod veya hayattan zevk almama veya çevresine karşı ilgisizlik olmalıdır. Major depresyonun 9 semptomu:

1. Hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren depresif duygudurum (üzgün, boşlukta hissetme, ağlamaklı görünüm).
2. Hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren, tüm etkinliklere karşı ya da bu etkinliklerin çoğuna karşı ilgide belirgin azalmaya da artık bunlardan eskisi gibi zevk alamıyor olma
3. Perhizde değilken önemli derecede kilo kaybı ya da aşırı kilo alımının olması
4. Hemen her gün, insomnia (uykusuzluk) ya da hipersomnianın (aşırı uyku) olması
5. Hemen her gün, psikomotor ajitasyon ya da retardasyonun olması (davranışlarda aşırı artma ya da gerileme)
6. Hemen her gün, yorgunluk-bitkinlik ya da enerji kaybının olması
7. Hemen her gün değersizlik, aşırı ya da uygun olmayan suçluluk duygularının (hezeyan düzeyinde sanrısal=gerçek dışı yargı) olması.
8. Hemen her gün, düşünme ya da düşüncelerini belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırma yetisinde azalma ya da kararsızlık
9. Yineleyen ölüm düşünceleri (intiharla ilgili)

DEPRESYONDA İSENİZ…

Yakınlarınız ve özellikle aileniz ile daha fazla vakit geçirin

Duygu ve ihtiyaçlarınız gözetin ve ifade edin.

Geçmişe odaklanıp sürekli olarak kafanızda kurmayın

Bol bol yürüyüş yapın

Bu süreçte yaşamınız için çok önemli kararları hemen vermeyin

Yalnız kalmamaya ve insanlardan uzak kalmamaya çalışın

Günlük faaliyetlerinizi ve aktivitelerinizi artırın. Depresyonda çoğunlukla kişinin bir şey yapma isteği olmaz, uyuma isteği olur ve yaptığı şeylerden zevk almaz. Eğer belirtileri pekiştirecek şekilde evde oturup, hiçbir şey yapmaz ve içinizden gelmesini beklerseniz depresyonunuz artabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca böyle durumlarda zevk almasanız da faaliyetlerinizi sürdürmeye devam edin. Eskiden yaparken hoşlandığınız işleri düşünün, gayret edin.

İlgi alanlarınıza yönelik uğraşlarınıza devam edin. Kendiniz için bir hobi geliştirin.

Günlük planlar yapın. Planınızda hem hoşunuza gidecek işlere, hem de yapmak zorunda olduğunuz işlere yer verin.

Olumsuz düşüncelerinizin farkına varmaya çalışın ve sorgulayın. Gerçeğe uygunluğunu sınayın.

Depresyon iyileşebilir bir hastalıktır, ancak tedavi edilmeyen ortalama bir depresyon dönemi altı ile sekiz ay, hatta daha uzun sürebilir. Depresyon kronik hale gelirse birey eski işlev düzeyine dönemeyebilir. Bu bakımdan psikolojik destek alınması önemlidir.

İlaçlara ve psikoterapiye ek olarak düzgün beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, ailenizden ve çevrenizden destek almak, tedaviyi olumlu etkileyecektir.