SOMATİZASYON BOZUKLUĞU

SOMATİZASYON BOZUKLUĞU

'Sürekli başım ağrıyor, karnımda şişlik ve bulantı var, kendimi halsiz hissediyorum. Bir sürü doktora gittim, değişik ilaçlar kullandım geçmedi. Bu ağrılar bazen dayanılmaz oluyor. Artık iyice umutsuz olmaya başladım. İşimde, aile hayatımda hep bu hastalık yüzünden sorunlar yaşıyorum.’ Bu tarz nedeni bir türlü bulunamayan fiziksel/bedensel hastalıkların sebebi psikolojik kökenli olabilmektedir ve somatizasyon bozukluğu olarak tanımlanmaktadır.

Somatizasyon bozukluğu, hastalıkların tıbbi olarak açıklanamadığı ancak fiziksel/bedensel belirtilerin bulunduğu psikiyatrik bir durumdur. Kişiler gerçekçi ağrılar çekerler, hastalığa dair bütün belirtileri yaşarlar ancak doktorlar yapılan tüm tetkiklere rağmen fizyolojik/bedensel bir sebep bulamazlar. Somatik rahatsızlığa sahip olan kişiler sık sık doktora giderler ve hastalığının tedavisini aramaya devam ederler. Kullandıkları bir ilacın kendisine iyi geldiğine tedavi olduğuna inansalar bile, bu ağrı bir süre sonra vücudun başka bir yerinde ortaya çıkabilmektedir. Mesela sırt ağrısından şikâyetçi bir kişi tedavi olduğuna inandıktan bir süre sonra başının ağrıdığından yakınmaya başlayabilir.

Somatizasyon Bozukluğunun Nedenleri

Somatizasyon bozukluğu olduğu belirlenen kişilerde yapılan psikolojik değerlendirmelerde genel olarak stres faktörü ortaya çıkmaktadır. Stres durumlarıyla nasıl başa çıkacağını bilmeyen kişiler stresle başa çıkabilmek için farkında olmadan kendilerine yeni stres faktörü olacak bir hastalığın belirtilerini göstererek kendilerini yoğun stres durumlarından korumaya çalışırlar. Üniversite sınavına hazırlanan bir öğrenci başarıya odaklandığından yoğun stres altında olacaktır. Kendini yetersiz algılarsa veya başaramayacağına inanırsa farkında olmadan bir hastalık geliştirebilir. Baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, bayılma gibi çalışmasına engel olacak bir rahatsızlık başarısız olma durumunda kişi için bir savunma olacaktır. 'Rahatsızlığım yüzünden ders çalışamadım.’ diyerek kendini koruma altına alabilecektir. Ancak unutulmaması gerekir ki kişiler bu rahatsızlıkları bilinçli olarak geliştirmezler ve hastalığa dair acıları, yakınmaları normal hastalıklardaki gibi gerçektir. Geçmişte yaşanmış travmatik olaylar kişilerin stres yüklerini arttıracağı için somatik rahatsızlıklara sebep olabilir. Aile içinde sürekli rahatsızlanan bir kişi varsa kişi ona karşı olan tutum ve davranışı gözlemleyip farkında olmadan somatik rahatsızlıklar geliştirebilir. Eğer ki evde hasta biri varsa ve ona ayrıcalıklı davranılıyorsa kişi hastalığı kazanç olarak algılayabilir. Burada elde edilecek ikincil tür kazanç yani sevgi ve ilginin kendisine yönelmesi etken unsurdur. Kişiler sosyal yakınlık kurmada sorun yaşıyorsa hastalıklarını kullanarak ilişki kurmaya çalışırlar. Örneğin kocasının kendisine yeterince ilgi göstermediğini düşünen bir kadın gerekli ilgiyi görebilmek için hastalığını kullanabilir. Kişinin zihinsel anlatım kapasitesi düşükse bu bedensel rahatsızlık olarak ortaya çıkabilmektedir.

Somatizasyon bozukluğunda 34 temel belirti

Kusma , kol ve bacak ağrısı, nefes darlığı, sağırlık, yürüme zorluğu, karın ağrısı, sırt ağrısı, çarpıntı, çift görme, kas ağrısı, eklem ağrısı, bulantı, sersemlik, bulanık görme, idrar yapma güçlüğü, karında şişkinlik hissi, idrar yaparken ağrı duyma, unutkanlık, körlük, cinsel ilişki sırasında cinsel organlarda yanma, ishal, baş ağrısı dışındaki bedenin herhangi bir yerinde ağrı duyma, yutma güçlüğü, bayılma, cinsel isteksizlik

Belirtiler 30 yaşından önce gözlemlenmeye başlamış olmalıdır. Ağrı vücudun en az 4 farklı yerinde gözlemlenmelidir. Ağrıdan farklı olarak cinsel (isteksizlik, cinsel soğukluk…) bir sorun olmalıdır.

Somatizasyon bozukluğu olan kişilerin tespiti için kesin bir tespit yapma imkanı yoktur. Ancak yapılan tüm muayenelere ve tıbbi testlere rağmen kişide fizyolojik bir sebep bulunamıyorsa kişiler uzman bir psikoloğa/psikiyatrise yönlendirilir.

Tedavisi

Somatizasyon bozukluğu olan kişilerin aynı zamanda eşlik eden başka bir psikolojik sorunu olup olmadığının tespit edilmesi gerekir. Kaygı bozukluğu ve depresyon birlikte görülebileceği ruhsal rahatsızlıklardandır. Ayrıca kişi hasta olduğuna inandığı için psikolojik destek onlar için gereksiz görülebilir ve bu yüzden psikolojik tedaviyi reddebilirler. Bu yüzden somatizasyon bozukluğu olan biriyle çok dikkatli çalışmak gerekmektedir. Tıbbi tedavinin yanı sıra psikolojik destek önerilmeli, stresle başa çıkabilme mekanizmaları güçlendirilmelidir. Altta yatan travmatik bir olay varsa bununla ilgili gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Çalışmalarda asıl amaç hastalığın belirtilerini ortadan kaldırmak değil bu belirtilerle nasıl başa çıkabileceğini öğretmektir. Bunu sağlama noktasında psikoterapi yöntemleri etkili bir çözüm yoludur.

Soru ve sorunlarınız için : [email protected]

www.pozitifhayatmerkezi.com